چقدر از استخراج سرب و شیوه خروج این فلز ارزشمند از کانیها اطلاع دارید؛ باتریهای سرب اسیدی بزرگ ابزار رایجی در صنعت معادن برای قدرت دهی به ابزار و وسایل حملونقل به حساب میآیند. زمانی که از این باتریها به شیوه صحیحی نگهداری نشود، ممکن است به منابع خطرناکی از انرژی تبدیل شوند که خطرات زیادی در محیط معدنی دارند. درنظر داشته باشید که هر حادثهای در معادن میتواند تبدیل به فاجعهای غیرقابل بازگشت تبدیل شود. به همین خاطر مراکز متعددی درباره موارد ایمنی و درنظر گرفتن سلامت کارگران معادن تحقیق میکنند و یکی از موارد مورد بررسی آنها حوادث مرتبط با باتریهای سرب اسید بوده که به گزارش یکی از این منابع منجر به آتشسوزی میشود.
خطرات احتمالی باتریهای سرب اسیدی در محیط معدنی
مشکلات ابعادی:
مشکلات شانه و کمر در معادنی که از بستههای باتری که سنگین هستند و به سختی باز میشوند، رایج است. وزن و قرارگیری دسته روی دربها برای کاهش فشار ناشی از باز و بسته شدن دربها برای تعمیر و نگهداری، میتواند در کاهش احتمال چنین وقایعی کمک کننده باشد. دربهای کوچکتر و آنهایی که از مواد کامپوزیت ساخته شدهاند میتوانند به در دسترستر کردن دربها بدون ایجاد فشار زیاد برای باز شدن کمک کنند.
نگهداری از لولا/درب باتری:
زمانی که لولاها زنگ زده می شود و باعث اصطکاک بین دو درب می شود، باز شدن دربها نیز مشکلساز می شود. به دلیل محیط مرطوب معدن، زنگ زدگی میتواند به سرعت اتفاق بیفتد. برای مبارزه با این مشکل، لولاهای فولادی ضد زنگ برای کاهش میزان زنگ زدگی میتواند توصیه کاربردی باشد. همچنین میتوان از پوششهای لولایی استفاده کرد که برای جمع کردن خاک، گرد و غبار و زباله در داخل قطعات کمک میکنند.
اتصالات و کابلها:
هنگامی که کابلها از مجموعه باتری کشیده می شوند، ممکن است قوس الکتریکی ایجاد کنند. این پدیده میتواند باعث سوختگی فردی شود که دستگاه را کنترل میکند. اگر اتصال مصرف کننده از باتریها قبل از جدا شدن کابلها خاموش نشده باشند، کشیدن اتصالات به درستی اتفاق نمیافتد. اضافه کردن یک قطع کننده مدار میتواند این مشکل را کاهش دهد زیرا روشی کاربردی برای خاموش کردن دستگاه ارائه میدهد.
سنسورها:
سطوح هیدروژن در سایتهای معدنی میتوانند به غلظتهای خطرناکی که پتانسیل ایجاد انفجار را دارند، انباشته شده و عامل ایجاد این انفجار شوند. هنگامی که سطح هیدروژن از 4 درصد حجم موجود فضا بالاتر رود، منطقه در معرض خطر انفجار قرار میگیرد. نظارت دقیق این حسگرها برای اطمینان از اینکه منطقه هرگز از سطح هیدروژن 1٪ تجاوز نکند، پیشنهاد اصلی برای جلوگیری از چنین رویداد وحشتناکی است.
سایر الزامات ایمنی
استفاده از امکانات مناسب: لباسها و تجهیزات حفاظتی میتوانند در پیشگیری از صدمات حیاتی باشند. کسانی که مسئول نگهداری باتریهای سرب اسید هستند باید از محافظ صورت و عینک، دستکشهای مقاوم در برابر اسید، پیشبند لاستیکی و کفشهای مقاوم در برابر اسید با محافظ پنجه استفاده کنند. علاوه بر این اتاق نگهداری از باتری باید دارای لیسهها، پاککنندهها و برسهایی باشد که رسانا نیستند. کپسولهای آتشنشانی، ایستگاههای شستشوی چشم و خنثی کننده نیز باید به راحتی در دسترس باشند.
برگزاری دوره های آموزشی ایمنی:
هرکسی که درگیر شارژ باتریهای سرب اسید است باید جلسات آموزشی کافی و به روز در مورد تمامی رویهها و نکات ایمنی دریافت کند. این آموزشها باید شامل موارد زیر باشد:
مسئولیت های تغییر دهنده و اپراتور
رویه های ایمنی مورد نیاز و وظایف شغلی
بازرسی فرآیندها و نیازمندیها
سیاست های نگهداری و مراقبت
شیوههای برقراری ایمنی در محل کار
روال منظم بررسی و نگهداری از سیستمها
باتری های سرب اسید باید با تمیز کردن، شارژ مناسب و زمان خنک شدن مناسب پس از اتمام شارژ، به درستی نگهداری شوند. قسمتهای متصل باتری باید تمیز و عاری از خطر اشتعال باشد. قفسهها را از نظر آسیب یا خوردگی نظارت کنید و همچنین کیفیت غلتک و بستها را به طور منظم بررسی کنید.
ایمنی باتری اولویت بسیار مهمی برای کسانی است که در صنعت معدن فعالیت میکنند و سازندگان باتری نیز این فرآیندهای ایمنی را بسیار جدی میگیرند. از آنجایی که باتریهای سرب اسیدی پتانسیل خطرآفرینی زیادی دارند و برای مسئولین پاسخگو دربرابر ایمنی معادن، این موضوع مهم است که این خطرات و اقدامات پیشگیرانه را برای کاهش خطر آسیب تا حد امکان درک کنند.
دیوید ای. گوبرمن، متخصص سنگهای معدنی برای سازمان زمین شناسی ایالات متحده، اطلاعات جالبی را در مورد سرب گردآوری کرده است، فلزی که در همه چیز از آلیاژها و مهمات گرفته تا باتریها و محافظان تشعشع استفاده میشود.
نکات جالبی از استخراج سرب
سرب فلزی مقاوم در برابر خوردگی، چگالی بالا، انعطافپذیر و چکشخوار است که به صورت سنگی به رنگ خاکستری آبی یافت میشود که بیش از 5000 سال است که توسط انسان مورد استفاده قرار میگیرد. انسانها برای اولینبار از آن در وسایل تزئینی، سقفها، لولهها و پنجرهها استفاده کردند. امروزه کاربرد اصلی آن در باتریهای سرب اسیدی بیشتر از سایر مصارف است.
«لوله کشی» یا «Plumbung» از کلمه لاتین”plumbum” به معنای سرب گرفته شده است. سرب در طول تاریخ در لوله کشی استفاده میشد. در طول قرون وسطی، سرب جزء کلیدی در فرآیندهای مورد استفاده کیمیاگرانی بود که ادعا میکردند طلا را میتوان با استفاده از فلزات پایه تولید کرد. اولین چاپخانه قابل حمل که برای چاپ انجیل در گوتنبرگ مورد استفاده قرار گرفت از آلیاژ سرب، قلع و آنتیموان ساخته شده بود.
سرب بعد از آهن، آلومینیوم، مس و روی پنجمین فلز پرمصرف، از نظر تناژ است. ذخایر سنگ معدن سرب متمرکز و قابل دسترسی به طور گسترده در سراسر جهان توزیع شده است.
حدود 240 معدن در بیش از 40 کشور جهان کنسانتره سرب تولید میکنند. مهمترین کانی معدنی مورد استفاده برای پالایش و ذوب سرب سنگ گالن است و پس از آن آنگلزیت و سروسیت قرار دارند. کانیهای سرب و روی اغلب در سایتهای یکسانی ذخیره شدهاند و این دو اغلب با هم استخراج میشوند و سپس از هم جدا میشوند.
سرب پالایش شده و در واقع محصول استخراج سرب ؛ در نزدیک به 250 کارخانه اولیه و ثانویه در بیش از 55 کشور تولید میشود. در ایالات متحده بیشتر حجم سرب مورد نیاز از بازیافت باتریهای سرب-اسید به دست میآید.
تولید جهانی سرب در معادن کل دنیا برابر با ۳ میلیون و ۸۴۰ خزار تن طی سال ۲۰۲۱ بود. چهار کشور چین، استرالیا، ایالات متحده و پرو – ۷۶ درصد از سرب جهان را تولید میکنند.
این درحالی است که تولید جهانی سرب تصفیه شده (اولیه و ثانویه) ۸ میلیون ۶۲۰ هزار تن در همین سال بوده است.
اما مصرف جهانی سربی که از معادن خارج نشده (حاصل از استخراج سرب ) به بیش از ۸ میلیون و ۶۵۰ هزار تن میرسد.