چین، استرالیا، روسیه و کانادا به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان و مالکان معادن سرب در سال ۲۰۲۱ تلاش کردن کاهش حجم تولیدی که در سال ۲۰۲۰ به خاطر شیوع کرونا پیش آمده بود را جبران کرده و حداقل به آمار دو سال قبل بازگردند.
پس از افت ۵ درصدی حجم سرب خارج شده از معادن سرب در سال ۲۰۲۰ و رسیدن به حجم جهانی ۴ هزار و ۴۸۲ هزار تن، حال آمارها در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهند که طی ۱۲ ماه گذشته خروجی معادن سرب در کل جهان برابر با ۱ هزار و ۶۹۰ هزار تن بوده است.
اگر بخواهیم نقش هر کشور در این رشد را درنظر بگیریم، چین با ۳.۳ درصد رشد و پرو با رشد عجیب ۹.۹ درصدی بیشترین سهم را در شتابگیری رشد تولید داشته‌اند. این درحالی است که بسیاری از کشورها هنوز از اثرات کووید بر صنعت معادن سرب خود رنج می‌برند و به همین خاطر نمی‌توان انتظار داشت که به این زودی‌ها به شرایط کاملا رشد بازگردیم.
توقف فعالیت معادن سرب مهم در دنیا همچون راورا در استان لیما، اوچوچاکوا در استان اویون، معدن شماره یک میلپو، آتاکوچا، الپورونیر به عنوان عمیق‌ترین معدن در آمریکای جنوبی، بیسمارک، فرانسیسکو اول، مادرو، آنتامینا، آگویلار و تارا در کشور پرو غیرقابل جبران است.
مسائلی غیر از کرونا
به غیر تعطیل به خاطر کنترل شیوع، مسائل اختصاصی فنی در معادن سرب همچون خرابی گودال معدن اسکورپیون و دانتا، خرابی تسمه نقاله سنگ معدن در سایت تارا بولیدن و محاصره غیرقانونی حفاران معدن سان رافائل شرکت طلا و نقره آمریکا باعث ایجاد اختلال در عرضه طی سال گذشته میلادی شده است. اما در هر صورت تاثیرگذاری تعطیلی‌ها بسیار بیشتر از سایر موارد بوده است.
تعطیلی معدن آنتامینا به عنوان بخشی از اقدامات دولت پرو برای کنترل همه‌گیری در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ باعث تعطیلی این سایت به مدت بیش از شش هفته شد و از سوی دیگر در مکزیک نیز معدن‌سازان رافائل به خاطر تظاهراتی که به جهت توقف فعالیت برای کنترل همه‌گیری در فوریه ۲۰۲۰ داشتند، عملا حجم تولید این سایت را به کمترین میزان ممکن رساندند.
در مجموع در سال ۲۰۲۰ پرو بیشترین ضربه را از شیوع کرونا در معادنرسرب خود متحمل شد. به نحوی که افت ۲۱.۹ درصدی در خروجی معادن سرب این کشور باعث شد جایگاه جهانی این کشور در لیست کشورهای تولید کننده سرب از جایگاه سوم به پنجم نزول پیدا کند.
شرایط بزرگترین معادن سرب
چینی‌ها به عنوان بزرگترین تولیدکننده این فلز در دنیا توانستند شرایط مدیریت کنند و نهایتا افت ۱.۸ درصدی را ثبت کنند. بزرگترین تولید کننده سرب در جهان که تولید ۴۴ درصد از سرب دنیا را در ۲۰۲۰ برعهده گرفته بود، موفق شده که روند تولید را در طی دو سال اخیر با برنامه‌ریزی به جلو ببرد.
این درحالی است که در جایگاه دوم استرلیا قرار دارد که ضربه بیشتری از کرونا دریافت کرده و افت ۲.۱ درصدی داشت. در مجموع استرالیا سهم ۱۱.۱ درصدی از تولید فلز سنگین در دنیا داشته است.
پیش‌بینی تا ۲۰۲۵
با نگاهی به آینده، انتظار می‌رود تولید سرب در دوره پیش‌بینی‌شده با رشد ۲.۵ درصدی به ۵.۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ برسد. چین، استرالیا، روسیه و کانادا مشارکت‌کنندگان اصلی این رشد خواهند بود.
انتظار می‌رود تولید ترکیبی در این کشورها از ۲.۸ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به ۳.۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ افزایش یابد. پروژه‌های کلیدی که انتظار می‌رود در طول دوره پیش‌بینی فعالیت خود را آغاز کند، شامل سایت آبرا در استرالیای است که در حال حاضر در آخرین مراحل ساخت به سر می‌برد.
در حالی که تامین مالی این پروژه به دلیل شیوع کووید-۱۹ کند شده است، این شرکت تولید اولیه خود را در سال ۲۰۲۲ با ظرفیت سالانه ۹۵ هزار تن درنظر گرفت.
معدن آریپوانا برزیل که به طور مشترک متعلق به دو شرکت وتورانتیم « Votorantim SA» و کارمین اکسپلوریشن «Karmin Exploration» است؛ به عنوان بزرگترین پروژه این شرکت به حساب می‌آید.
پیش‌بینی می‌شود که فعالیت مکانیکی این پروژه تا دسامبر 2021 و تولید اولیه نیز از اوایل سال 2022، انجام شود. این پروژه 547 میلیون دلاری ظرفیت تولید سالانه 25.2 هزار تن سرب را خواهد داشت.
در نهایت می‌توان به پروژه سوربی هیلز « Sorby Hills » در استرالیا اشاره کرد که فعالیت احداث آن به تازگی آغاز شده است، تحت مطالعات امکان سنجی قرار است با بودجه‌بندی کامل پس از دریافت تاییدیه‌ها و مجوزهای نظارتی به طور جدی‌تری پیشرفت در احداث را تجربه کند.
این سایت با ظرفیت اولیه تولید سرب به میزان 50 کیلوتن در سال، تبدیل به یکی از بزرگترین معادن سرب آسیا خواهد شد. انتظار می‌رود این پروژه در سال 2023 فعالیت خود را آغاز کند.
فعالیت معادن سرب در ایران
در کشورما معادن دو فلز سرب و روی معمولا به طور همزمان بهره‌برداری می‌شوند. در واقع بزرگترین معادن سرب و روی کشور از چنین ساختاری بهره‌مند هستند. از جمله این سایت‌ها می‌توان به:
- معدن چاه خربزه
- معدن سرب و روی مهدی آباد
- معدن منصور آباد
- معدن فرح آباد
- معدن دره زنجیر
- معدن انگوران
- معدن سرب و روی عمارت
- معدن سرب و روی لکان
- معدن سرب و روی ایرانکوه
- معدن نخلک
- معدن سرب و روی تكيه
- معدن سرب و روی انجيره – وجين
- معدن سرب و روی کوه سرمه
- معدن سرب و روی شاهین
- معدن سرب و نقره آهنگران
- معدن سرب و روی نمار
- معدن سرب و روی گوشفیل
- معدن سرب و روی کوشک
- معدن سرب و روی صالح پیغمبر
اشاره کرد که نشان از توزیع گسترده معادن این فلز در سطح کشور دارد.
ایران مالک بزرگترین معدن سرب خاورمیانه
شاید جالب باشد که بدانید یکی از معادن در ایران به عنوان منطقه گردشگری انتخاب شده و این گردشگری صرفا به خاطر وجود همین معدن است و هیچ دلیل دیگری ندارد. گردشگران صرفا برای تماشای معدن در این منطقه حاضر می‌شوند؛ معدن سربی که در شهرستان ماهنشان و در ۱۳۵ کیلومتری غرب زنجان واقع شده است.
مالکیت اصلی معدن انگوران در اختیار خانواده بهادری است ولی دو شرکت «تهیه و تولید مواد معدنی ایران» و «کالسیمین» فعالیت بهره‌برداری از این معدن را برعهده گرفته‌اند. تعداد شاغلین مجتمع معدنی انگوران به‌طور متوسط ۵۰۰ نفر می‌باشد.
میزان ذخایر معدن انگوران در بخش روباز هشت میلیون تن و در بخش زیرزمینی چهار میلیون تن روی با عیار بالا است. با احتساب استخراج سالانه یک میلیون تن ماده معدنی عمر باقی‌مانده معدن انگوران ۱۲ سال دیگر تمام می‌شود.
