مهم‌ترین دلیل استارت نخوردن موتور به وضعیت باتری خودرو برمی‌گردد، این درحالی است که متاسفانه بیشتر مالکان تا زمانی که باتری به طور کامل غیرقابل استفاده نشده باشد، شرایط آن را بررسی نمی‌کنند. اما به عنوان یک پیشنهاد برای علاج پیش از درمان، حداقل دوبار درسال سراغ مولتی‌متر رفته و آن را به باتری خودرو متصل کنید. مولتی‌متر ابزار اندازه‌گیری معیارهای الکترونیکی از جمله ولتاژ، آمپر و مقاومت موجود در هر منبع الکترونیکی است. رایج‌ترین کاربرد مولتی‌متر برای باتری خودرو آزمایش توان باتری است. در صورتی که به نحوه صحیحی از این وسیله استفاده کنید، اطلاعات مربوط به ولتاژ خروجی تا سطح دقت بسیار بالایی به شما نشان داده خواهد شد. برای خرید مولتی‌متر هم لازم نیست هزینه زیادی کنار بگذارید و با چند صد هزار تومان می‌توانید به انواع نسبتا خوبی از این دستگاه‌ها دسترسی داشته باشید. فقط باید روش کارکرد این دستگاه را یاد بگیرید تا بتوانید در تشخیص سلامت یا توان باتری و حتی پیش‌بینی زمان تعویض آن مهارت پیدا کنید.
باتری را آماده کنید
اولین قدم پیدا کردن قطب مثبت منفی باتری است و پس از آن باید هر نوع کثیفی یا خوردگی روی هر دو قطب باتری را پاک کنید. سر مثبت باتری معمولا دارای پوشش قرمز رنگی بوده و یک علامت «به‌علاوه» در کنار آن دیده می‌شود و در مورد سر منفی اکثرا از رنگ مشکی و علامت «منفی» استفاده می‌شود. باتوجه به اینکه وجود کثیفی بین رابط مولتی‌متر و سر باتری می‌تواند دقت بررسی را کاهش دهد، بهتر است هیچ ماده‌ای بین این اتصال وجود نداشته باشد، پس می‌توان از سنباده ساده برای از بین بردن تمامی مواد اضافی روی محل اتصال باتری استفاده کنید. بهتر است برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر و اسید باتری دستکش بپوشید.
تنظیم مولتی‌متر
ممکن است کار کردن با مولتی‌متر به خاطر حالت‌های مختلف آن پیچیده به نظر برسد، اما عملکرد کلی این ابزار نسبتا ساده است. برای آزمایش خروجی باتری خودرو، مولتی‌متر باید رو حالت بررسی ۲۰ ولت تنظیم شود. اما برای بررسی دقیق بهتر است که شارژ اضافی باتری مصرف شود، برای انجام این کار می‌توانید در حالت خاموش بودن موتور نوربالای خودرو را به مدت دو دقیقه روشن بگذارید و سپس خاموش کرده و به بررسی شرایط باتری بپردازید.
اندازه‌گیری و تحلیل
برای اندازه‌گیری بار باتری مولتی‌متر دو میله دارد، یکی قرمز و دیگری مشکی، میله قرمز برای تماس با قطب مثبت باتری در نظر گرفته شده و به طور متناظر میله مشکی را باید به قطب منفی متصل کرد. زمانی که میله‌ها به باتری خودرو خاموش متصل می‌شوند، صفحه نمایش مولتی‌متر باید عددی در محدوده ۱۲.۲ الی ۱۲.۶ ولت را نشان دهد. این ولتاژ به این معنی است که باتری برای استارت زدن موتور در وضعیت مناسبی قرار دارد. اما اگر عدد نمایش داده شده کمتر از ۱۲.۲ بود، به این معنی است که باتری ضعیف شده یا برای استارت موتور نیاز به شارژ دارد. پس از مشخص شدن ولتاژ خروجی در زمان استراحت باتری، می‌توان به بررسی وضعیت باتری در هنگام روشن بودن موتور رفت. در لحظه استارت بیشترین انرژی از باتری گرفته می‌شود و در واقع وظیفه اصلی باتری حرکت دادن استارتر موتور برای حرکت اولیه است. برای بررسی شرایط باتری در این موقعیت، به شخص دومی برای آزمایش نیاز دارید. شما به عنوان فرد بررسی کننده، زمانی که خودرو استارت می‌خورد، به صفحه نمایش مولتی‌متر دقت کنید. رقم نمایش داده شده به صورت لحظه‌ای کاهش پیدا می‌کند، اما نباید به کمتر از ۱۰ ولت برسد. اگر این اتفاق افتاد یعنی باتری توان کافی برای حرکت استارتر و میل‌لنگ موتور را دارا نیست. در این شرایط هم در ابتدا شارژ کردن باتری و در نهایت تعویض باتری توصیه می‌شود. بلافاصله پس از چرخش اولیه میل‌لنگ، موتور خودرو شروع به کار کرده و از سوی دینام موتور جریانی وارد باتری می‌شود که باتری را به مرور شارژ می‌کند. در این شرایط مولتی‌متر باید در محدوده ۱۴ الی ۱۴.۵ ولت را نمایش دهد. عدد پایین‌تر از این بازه، نشان دهنده ضعیف شدن باتری و غیر پایدار بودن عملکرد آن است؛ البته احتمال خرابی دینام هم وارد است که بررسی این قطعه را هم به وسیله مولتی‌متر در ادامه توضیح می‌دهیم.
بررسی دینام
برای آزمایش دینام لازم است که از تمام توانی برقی که می‌توان از باتری گرفت استفاده کنید، یعنی از نور بالا گرفته تا چراغ‌های داخل کابین، کولر و ضبط خودرو را روشن کنید. اگر عددی که مولتی‌متر از دو سر باتری نمایش می‌دهد به کمتر از ۱۳.۵ ولت رسید. دینام برای شارژ کردن باتری توان لازم را نداشته و نیاز به تعمیر یا تعویض دارد. در این صورت بهتر است به سراغ کارشناس متخصص بروید تا عیب برقی خودرو را دقیق‌تر بررسی کند.
استفاده از مولتی‌متر می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد باتری و سیستم برقی خودرو در اختیار مالک بگذارد و در صورت بررسی دوره‌ای مرتب باتری، می‌توانید روند ضعیف شدن باتری را پیگیری کرده و از خرابی‌های ناگهانی باتری که اغلب بدون هشدار رخ می‌دهد، جلوگیری کنید
